Geçmişiyle, geleceğiyle , içinde bulunduğumuz dönemiyle çok konuştuğumuz ve konuşmaya devam edeceğimiz güzel bir ilçeden ötesi “ Şile “. Yeri gelir Karayip adalarından güzel denir, yeri gelir Türkiye’nin Davos’u olur , gün olur İstanbul’un Bodrum’u ülkemizin Santa Cruz’u olur Şile. Bu kadar çok yönlü nereden çekiştirirsen oraya şekillenen bir ilçedir Şile . Çocukluğumda “ Tonton Ailesi “ adında bir çizgi film vardı. “ Değiş Tonton “ diyince ortam koşuluna göre her türlü şekle değişebiliyordu ana karakterler. Şile de sanırım bu ailenin soy ağacından kişiler var , gündem neye ihtiyaç duyarsa , şahıslar hangi kıyafeti Şile’ye uygun görmek isterse “ değiş tonton “ diyorlar ve o değişim kafalarda oluşuyor. Zaman soyut kavramların etrafında akıp gidiyor . Tonton Ailesi’nden farklı olarak değişen bir şey olmuyor , geri kazanımı imkansız kaybolan zaman kalıyor elimizde…
Her kentin, en ufak topluluğun bile bir kimliği vardır. Bu kimlik geçmişiyle, gelenekleriyle, görenekleriyle, günün ihtiyaçlarıyla şekillenir. Bu kimliği detaylandırmadıkça , var olan gerçekleri görmedikçe tontonları değiştirmeye çok devam ederiz. Gün gelir bölgesel, evrensel değişimlerin parçası olamaz hale gelirsiniz, zaman kaybını anladığınızda iş işten çoktan geçmiş olur.
İçinde bulunduğumuz yüzyılın en önemli yeniliklerinden biri de hızlı gelişmelere paralel oluşan AR-GE birimleri. Araştırma ve Geliştirme öncelikli ihtiyaç haline geldi. Neredeyse kamu ve özel sektörde her şirketin olmazsa olmaz birimlerinden biri oldu AR-GE . Çünkü artık değişim , gelişim çok hızlı oluyor ve bunlardan uzak kalınca kaybedenler grubunda olmaya mahkum oluyorsunuz. Peki Şile de araştırma geliştirme konusunda neler yapılıyor ? Doğru teşhisler, tespitler, ,tanılar , tedaviler yapılıyor mu ? Sahip olduklarıyla paralel yarının yapılanması için bireysel ya da kurumsal çalışılıyor mu? Araştırıp geliştirmeye çalışılıyor mu ? Yoksa AR-GE burada Arakla Geliştir olarak mı algılanıyor ?
Köyler, doğal yaşam, kırsal hayat, orman-deniz , orman ve deniz ürünleri ,düşük nüfus ve değişik farklılıklar Şile’yi diğer yerlerden ayıran özellikler. Bunlara sahip çıkmadıkça , araştırıp geliştirmedikçe değişim mümkün değil. Başkalarının başarılarını araklayıp getirmeye devam ettikçe sürdürülebilir hiçbir şey elde edemeyiz ki bu durumun sayısız örnekleri mevcut. Kendimize uygun kıyafeti kendi ihtiyaçlarımıza göre, dikmek, pazarlamak , giymek zorundayız. Başka yolu yok…
Geçtiğimiz hafta bu kıyafetlerden bazılarını yerinde deneyimlemek fırsatım oldu. Şile’ de yaşadığım süreçte ilk kez bir kamu kuruluşundan bir bilgilendirme gezisine davet edildim. 35 senedir Şile’de yaşadığımı düşününce bu duruma hem sevindim hem üzüldüm desem yeridir. Şile Kaymakamı Sayın Mehmet Nebi Kaya önderliğinde Şile İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü organizasyonda belirli köyleri ve köylere değer katan yerleri ziyaret planlanmıştı. İlçenin gerçek turizm değerlerine yapılan bu ziyaretlerde Şile Turizm Derneği’ni de unutmayan sayın kaymakamımıza ve müdürümüz Kemal Benli’ye çok teşekkür ediyorum. Şile’ye uygun kıyafetleri hep beraber dikeceğimiz inancıyla biraz da doğrulardan, güzelliklerden bahsedelim.
Sabah ilk ziyaretimiz Karamandere köyü yolu girişinde yer alan Varollar Gıda işletmesine ait su ürünleri işleme tesisi oldu. Şile’ye Şileli ye çok yabancı bir isim değildir Varollar . Balıkçılık denince ilk akla gelen yerel bir işletme olarak kalmıyor Varollar. Eskiler Şile içinde farklı sektörlerde yarattıkları katma değerlere de tanıklık etmişlerdir. Geziden sonra ufak bir nabız yoklaması yaptım , bu aile işletmesi hakkında sokaktakiler benim öğrendiklerimi biliyorlar mıydı ? Kum midyesi işlenmesinde ve ihracatında Türkiye’nin ikinci sırasında olduğunu, 1 numaraya yükselmek için yoğun çalışıldığını, 50 nin üzerinde personel istihdamı sağladıklarını, kategorisinde örnek işletme olarak gösterildiklerini, sadece kum midyesi ile limitli kalmayıp diğer deniz ürünlerini de ihraç ettiklerini , bölgede yakalanan balıkları işleyecek yeni Ar-Ge çalışmaları içinde oldukları, ailenin gençlerinin konularında üniversite eğitimi alarak işin başında oldukları gibi konuları tabi ki bilen çok azdı. 1989 yılından beri, hijyen ve kalite anlayışı ile deniz salyangozu, kara midye, dondurulmuş balık, beyaz kum midyesi, ve mantar işlemesinde AB standartlarını yakalayarak, İtalya, Hollanda, Yunanistan, Japonya ve Kore ye İhracat yapan bir aile işletmesinin Şile de var olduğunu bilmeyenlere hatırlatayım.
Gezimizin ikinci durağı Yeniköy Arıcılık Merkezi oldu. 2017 de temeli atılan fakat içinde bulunduğumuz konjonktürden dolayı bir türlü faaliyete geçemeyen yapıdaki gelişmeler mutluluk yarattı. Bu yapıyla ilgili görüşlerim burada bir paragrafa sıkıştırılamayacak kadar önemli ve değerli, ayrı bir yazı konusu… Bahsettiğim kent kimliğinin aktörlerinden biri de köyler ve köylerde yapılanlar . Yeniköy sosyolojik yapısı ve elindeki malzemeleriyle diğer köylerden farklı olarak Şile kimliğine ayrı anlam katan bir değer. Köyün İBB tarafından istanbul’un Örnek Köyleri projesinde Arıcılık Köyü olarak tespit edildiğinin altını çizmek lazım. Yani , kıyafet belli ,değişime , taklide gerek yok. Eldeki değerlere sahip çıkmak , doğru planlamak yeterli. Helvayı yapacak malzemeler fazlasıyla mevcut, kazanın altı da yakılmış , iş kalmış köylüye. Burada unutmamak lazım kenti kent yapanlar kentlilerdir. Yeniköy de de köylü işin içinde daha çok olmalıdır. Gönüllülerle , ilçemize yerleşmiş değerler ile köylü entegre edilip köyün değerini arttırmak çok çok mümkün. Bu köyde tonton ailesine ihtiyaç yok , burada öncelik birlik ,beraberlik ve dayanışma. Gastronomi, yerel kültür, arıcılık ve bal için her şey hazır. Tecrübelerim yapı olarak bitmekte olan Arıcılık Merkezi’nin asıl bundan sonra desteğe ihtiyacı olacağını söylüyor. Tasarım, pazarlama, organizasyon, planlama konularında profesyonel çalışma yapmak için geç kalmayalım, dışarıdan kişiler içeride doğru planlama yapamıyorlar. Geri dönüşü zor olacak işler olmasına izin vermemek için şimdiden çalışmak, çalışmak, çalışmak şart…
Son durağımız henüz resmen açılışı yapılmamış olan konaklama, gastronomi, toplantı gibi turizm ihtiyaçlarını doğa içerisinde doğayla uyum bütünlüğüyle tek alanda toplayan Suma Sanjati işletmesi oldu. Şile genelinde eksik olan yatak sayısına, toplantı alanı ihtiyacına katkıda bulunacak böyle bir yapının çevre dostu koşullarda Yeniköy de faaliyete geçecek olması yine kent kimliği için önemli bir malzeme. Suma Sanjati’nin turizm sektörümüzde bir an önce yer almasını dört gözle bekliyorum.
Araklayarak , kopyalayarak değil çalışarak, üreterek yerel bir şeyler yaratılacağının mümkün olduğunu, Şile’nin sahip olduğu kimlik özellikleriyle öne çıkabileceğini örnekleriyle görme şansı yarattıkları için öncelikle bahsettiğim tüm işletmelere teşekkür ederim. Bu fırsatı yarattıkları ve bu konuda çalışmalara devam ederek farklılık yaratacaklarına inandığım için öncelikle Şile Kaymakamı Sayın Mehmet Nebi Kaya’ya ve Şile İlçe Tarım ve Orman Müdürü Sayın Kemal Benli’ye yürekten kocaman alkışlar ve teşekkürler.
